11 dingen die je moet weten bij aankoop van een tweedehands crossmotor

Lees onze tips en doe gouden zaken voor de prijs van een Westmalle Tripel.

Een oude crossmotor kopen als restauratieproject is risicovol. Ook als de “looks” goed zitten ben je niet veilig. Crossmotoren zijn niet gemaakt om jarenlang mee te gaan. Ze zijn geproduceerd om hooguit enkele jaren dienst te doen.Daarna zouden de fabrikanten graag hebben dat we pakweg 9000€ op de toonbank leggen voor een nieuw exemplaar. Deze machines draaien onder hoge belasting en krijgen tijdens de wedstrijden stevig op hun “duvel” waardoor heel wat onderdelen onderhevig zijn aan slijtage. Of je nu een oldtimer wil restaureren of een moderne crosser met een pak uren op de teller: de onderstaande tips gelden voor beiden. Wij bespreken gouden 11 tips zodat je volgende keer “wel” thuiskomt met een goede tweedehands crossmotor.

1. Originele onderdelen meneer, zoveel mogelijk. Crossmotoren zijn onderhevig aan modificatie en gepersonaliseerde aanpassingen. Let dus vooral op de originaliteit van de motor. Doe uw huiswerk vooraf en zoek naar de juiste frame- en motornummers op het internet. Vooral bij zeldzame modellen is het zaak om om een crossmachine te kopen waarvan zoveel mogelijk onderdelen origineel zijn. Tracht van de koper vooraf te weten te komen welke delen dat niet zijn en zoek of deze nog voorradig zijn. De basis van elke restauratie is het originele model. Aanpassingen kunt u altijd doen maar vertrekken doet u vanuit het origineel. Zoekt u een bepaald bouwjaar? Kijk voor u koopt goed naar de vele foto’s op het internet om zo perfect te weten wat je zou moeten aantreffen bij de verkoper.
2. Is de crossmotor compleet? Tenzij je zoekt naar een losse motor of een frame moet een crosser compleet zijn. Een volledig gemonteerde machine geeft een beter idee over hoe compleet hij is dan eentje die gedemonteerd is. Een gedemonteerde fiets kopen waarvan de onderdelen verspreid liggen in twintig kartonnen dozen is niet altijd een goed idee. Koop je een extra en niet complete crosser net voor de ontbrekende onderdelen voor een prikje? Doen!
3. Koop nooit een foto. Ga altijd kijken voor je een deal sluit. Koop nooit een crossmotor aan de hand van een foto. Je trouwt toch ook niet met een vrouw die je alleen maar op een foto hebt gezien. Vraag naar extra detailfoto’s voor je gaat kijken. 
4. Is de motor los? De kwaliteit van het motorblok is cruciaal bij aanschaf van een te restaureren crossmachine. Als de motor loopt krijg je een goed beeld van de interne kwaliteit. Je kan zien of hij goed start en of de versnellingsbak soepel werkt door middel van een proefritje. Loopt de motor maar zit er een metaalachtige rammel in? De motor moet uit elkaar en heeft een revisie nodig. Loopt de motor niet dan kan je via de kickstarter testen of de motor los is en druk opbouwt. Is er geen kick aanwezig dan probeer je best het kapje aan de ontstekingszijde af te draaien. Zet een sleutel op de bevestigingsbout van de rotor om te zien of de motor los is. Zo weet je ook meteen of er tegendruk is en de zuiger compressie opbouwt. Is er geen druk dan zijn er problemen met o.a. de zuiger, zuigerveren, cilinder en de kleppen (bij een 4-takt). Draait de motor helemaal niet rond? Het blok hangt ergens vast. Laat je niet verleiden tot verkooppraatjes: Dit blokje gaat geld kosten om weer lopend te maken. Wil je het blokje toch voor onderdelen? Onderhandel hard om een goede prijs te bekomen. Loop ook even door alle versnellingen door al schakelend met de motor te draaien. Raak je niet ordentelijk in alle versnellingen? Uw spaarvarken gaat onherroepelijk een forse tik van de hamer nodig hebben.
5. Is het frame kwalitatief? Het frame van een crosser is onderhevig aan allerlei soorten van “stress”. Geen enkel ander onderdeel van een crossmachine wordt zo hard afgebeuld. Een oud frame kan metaalmoeheid vertonen na jaren competitie. Het kan een aantal zandstraalbeurten ondergaan hebben waardoor de framebuizen gewoon te dun zijn geworden. Het kan bij eerdere breuken slecht zijn hersteld met een zwakke las. Controleer zeker de bevestigingspunten (twinshocks) en het linksysteem van de achtervering. Ook kan een frame aangepast zijn om niet originele onderdelen te laten passen. Let vooral op aangepaste motorsteunen die werden verlegd om een motor van een ander modeljaar te laten passen. Kijk goed naar eventuele breuken in de buurt van het balhoofd. En onderwerp de vorkbenen aan een grondige inspectie. Vervanging van zwaar toegetakelde exemplaren zijn duur. Neem als kan altijd de benzinetank en zadel af. Zo heb je een beter zicht op de algemene kwaliteit van een frame. Stalen (chroom-molybdeen) frames doorstaan de tand des tijds beter dan een recent aluminiumframe. Dit komt omdat aluminium stressgevoeliger is door de moleculaire structuur van het materiaal. Controleer ook (bij moderne machines) het subframe op breuken. 
6. Kijk eens naar de gasschuif. De gasschuif van een carburator is een goede waardemeter voor de algemene kwaliteit van het motorblok. Draai de kop van de carburator los en kijk naar de wand van de gasschuif. Staan er geen noemenswaardige krassen op en zit er een egale glans op dan zit je goed. In het andere geval heeft de motor zand gehapt en komen er kosten aan voor een revisie. Dit trucje geldt zowel voor ronde als vlakke gasschuiven. Koop je een motor met injectie? Er is geen mogelijkheid om eventuele schade te detecteren via het gasklephuis. 
7. Hoe ver wil je gaan? Crossmachines restaureren kan op vele niveaus. Komt je motor na restauratie in een museum te staan dan is originaliteit belangrijk. Acteer ernaar en koop zo origineel mogelijk. Wil je een crosser een nieuw leven geven om af en toe over een maisveld te razen? Kijk naar de essentie en zorg dat alle delen van de machine op zijn minst een inspectie krijgen. Vervang waar nodig. Doe je een restauratie om nadien in competitie te treden? Schroef alles uit elkaar en vervang alle slijtagedelen. Bespaar niet op veiligheid! Zorg dat je geen framebreuk oploopt, controleer dus het frame met een straffe ledlamp en herstel waar nodig. Ga niet achteloos om met de remmen. Zij zijn jou enige reddingsmiddel in noodsituaties.
8. Olielekken en het gevolg ervan. Controleer de motor op olielekken en probeer de oorsprong ervan te ontdekken. Blokken van een oude crosser worden meermaals geopend en zijn dus onderhevig aan olielekken. Probeer de herkomst van het lek op te sporen en de ernst ervan in te schatten. Dat ledlampje breng je best maar mee. Een olielek aan een voorvork gevonden? Daar moeten op zijn minst nieuwe keerringen in, de vork moet worden geopend en meestal zijn er wel nog extra dichtingen die moeten worden vervangen. Waar vind je zoal lekken aan een crossmotor? Het motorblok, de carburator, de voorvork, de achtervering, benzinetank, benzinekraan en het koelcircuit bij een watergekoeld exemplaar.
9. Neem een specialist mee en betaal hem een Westmalle Tripel. Ben je niet thuis in een bepaald merk of twijfel je over de algehele kwaliteit? Neem een specialist ter zake mee en beslis samen met hem over de aankoop. Hij ziet dingen die jij nooit zal zien, ook niet met een vergrootglas en een bril met dubbele ontspiegelde glazen. Betaal hem achteraf een Westmalle Tripel. Koffie mag ook.
10. Niet originele onderdelen, wat nu? Zoals eerder gezegd zijn crossers onderhevig aan aanpassingen. Dit hoeft niet altijd een nadeel te zijn tenzij je gaat voor originaliteit. In sommige gevallen zijn aftermarketdelen beter dan het origineel. Een tweetakt uitgerust met een uitlaat van Pro Circuit is een meerwaarde indien in goede staat verkerend. Kijk ook naar de koppeling, ontsteking, voorvork, achtervering, achterbrug, carburator en wielen. Laat je niet al te veel leiden door de cosmetische opsmuk. Plasticdelen en stickersets zijn eenvoudig te vervangen en meestal goed verkrijgbaar.
11. Big wheels keep on turning. Kijk met arendsogen naar de wielen. Ook deze onderdelen moeten voor je eigen veiligheid in uitmuntende staat verkeren. Voor de oldtimers: kijk naar de diameter van het achterwiel. Soms worden 18 inch wielen omgebouwd naar 19 inch om meer keuze in banden te hebben. Dit is geen enkel probleem en doet niks af aan de kwaliteit van de motor maar als je voor originaliteit gaat …………… Kijk goed naar de velgen of ze nog recht en rond zijn. Dat doe je door een flukse draai aan het wiel te geven. Inspecteer de randen van de velg op al te gortige beschadigingen aangebracht door bandenlichters gehanteerd door nonchalante bouwvakkershanden. Controleer de lagers op speling door het wiel boven en onderaan vast te nemen en heen en weer te duwen. Voel je speling dan moeten er nieuwe lagers in. Zijn de wielen in een algemene slechte conditie dan zijn ze aan vervanging toe. Goede motorcrosswielen zijn duur, bespaar niet op de kosten want wie wil nu zijn nek breken voor 100€ korting?