De langst levende crossmotor: De Yamaha YZ250

Deze Japanner uit de stal van Yamaha is een icoon want hij zette meermaals de trend in de motorcross. Elke huidige crossmachine is schatplichtig aan de YZ250. Wij buigen diep voor deze machine die in 1975 boven de doopvont werd gehouden.

Ook vandaag is er nog altijd een Yamaha YZ250 te koop. Het siert Yamaha dat ze de tweetakt levend hielden terwijl de motorsport werd overspoelt met moderne hoogtoerige viertakten. OK, de ontwikkeling van de YZ is stilgevallen terwijl de Oostenrijkers wel verder geld investeerden in R&D. Maar wie zijn wij om daarover te kniezen, zowel Honda, Suzuki als Kawasaki trokken de stekker uit hun tweetaktproductie terwijl Yamaha tegen de stroom bleef roeien. Ons respect hebben ze.

De Yamaha DT-1

De eerste YZ250 was er dus al in 1975 maar hij stamde af van een machine die niet echt gemaakt was voor motorcross. Dat was de Yamaha DT-1. Het was trouwens een Amerikaan (Don Jones) die op het idee kwam om de DT-1 om te bouwen tot een crosser. Dat deed hij voor zijn crossende zoon Gary. De door Don Jones gebouwde machine won het allereerste AMA-kampioenschap en werd nadien verscheept naar Japan om deze in serie te produceren onder de naam MX250. De typenaam MX werd gebruikt van 1973 tot 1975. Ergens in 1975 besliste de marketingafdeling van Yamaha om er de badge YZ op te plakken. De legende kreeg zo voor het eerst zijn typerende letters.

De YZ250A uit 1976

De letters YZ kwamen van de fabrieksmachines van o.a. Hakan Andersson die er wereldkampioen mee werd in 1973. De Zweed startte dat jaar het WK met een twinshock maar schakelde al snel over op de experimentele monoshock. Die monoshock vering was trouwens maar één van de vele innovaties waar Yamaha mee op de proppen in de geschiedenis van de YZ250. De eerste reedvalves stonden op een YZ250 net als de powervalves. Er is geen enkele in serie geproduceerde crossmotor die zo een lange loopbaan heeft als deze Yamaha.

Het waren Hakan Andersson, Heikki Mikkola, Hakan Carlqvist en Danny LaPorte die in de GP’s lieten zien wat het merk met de gekruiste stemvorken in hun mars had. Over de grote plas waren dat Gary Jones, Bob Hannah, Ricky Johnson en Jeremy McGrath.

Heikki Mikkola

In 1968 introduceerde Yamaha de DT-1, een lichte en betrouwbare offroad machine. Uit deze machine ontstonden de MX en YZ modellen die gedurende een korte tijd gelijktijdig werden geproduceerd. In 1976 werden de MX en de YZ één en liep de productie verder onder het YZ-label. In 1982 wijzigde de YZ250 compleet. Er kwam vloeistofkoeling, een powervalve en een linksyteem op de achtervering. Deze wijzigingen waren niet meteen een groot succes en dus diende Yamaha al deze updates verder te ontwikkelen. In de jaren nadien experimenteerde men nog even met de bekende “boostbottle” en verdween in de VS het typische geel. Voortaan zouden de Yamaha’s er net als in Europa wit uit zien.

De befaamde boost bottle

In 1986 werd de voorrem hydraulisch en bleven kleine wijzigingen elkaar opvolgen. In 1989 introduceerde Yamaha de omgekeerde Kayaba voorvork op de YZ250. In de jaren nadien had Yamaha het moeilijk met het vermogen dat hun concurrent Honda uit hun CR250 wisten te halen. Er kwam weer een grote ommezwaai in 1996. Yamaha gooide de witte kleur overboord en trok voortaan naar de wedstrijden in een blauw livrei. Echter schoten deze YZ’s nog altijd te kort aan vermogen waardoor de ingenieurs het concept van de motor helemaal overboord kieperden. Dat resulteerde in een compleet nieuw blokje dat het levenslicht zag rond de eeuwwisseling. Dit concept is eigenlijk nog altijd de basis van het huidige YZ250 blokje.

Yamaha YZ250 uit 1991

Het is in dit tijdvak dat Yamaha veel geld pompt in de R&D van hun viertakten. In 1999 werd Andrea Bartolini wereldkampioen met hun experimentele viertakt en dat was de start van een grote ommezwaai in de motorcrosswereld. Voortaan zouden de viertakten de dienst uitmaken en werd er nog weinig geïnvesteerd in tweetakttechnologie. In 2002 werd de YZ250 uitgerust met een ranker chassis en een nieuwe behuizing voor de luchtfilter. In 2005 kreeg de Yam nog een laatste update. Het stalen frame werd vervangen door eentje uit aluminium. In 2006 kwam de YZ uit met de Kayaba SSS voorvork. Deze vering is nu nog altijd de referentie op een standaard crossmotor. Nadien kwamen er nog erg kleine updates maar die waren nooit wereldschokkend. In 2014 kwam er een facelift en een wijziging in de vering waardoor de YZ’s een beetje meer de looks kregen van de viertaktmodellen.

De eerste YZ250 met een aluminium frame komt er in 2005.

Yamaha blijft ook vandaag nog – ondanks dat deze YZ weinig verder wordt ontwikkelt – geschiedenis schrijven. De YZ250 is een robuuste crossmotor die je koopt om je te amuseren, niet om wedstrijden mee te winnen. Elk jaar duiken weer de geruchten op dat Yamaha een gloednieuwe tweetakt ontwikkelt en zo de Oostenrijkers (KTM, Husqvarna en nu ook GasGas) bijbenen op vlak van tweetakttechnologie. Als er één motor is die zulk een update verdient dan is het wel de Yamaha YZ250. Als wij wat invloed zouden hebben op de R&D-afdeling  bij Yamaha zouden we gaan voor een motor met tweetakt-injectie. Iemand in Iwata, Japan moet daar toch al eens aan gedacht hebben.

Foto’s: archief